काठमाडौँ । रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले आज पाँचौं पटक राष्ट्रपतिको शपथ लिदै छन् । मस्कोको ग्रान्ड क्रेमलिन प्यालेसमा पुटिनले राष्ट्रपतिको शपथ लिने छन् । रुसमा मार्च १५–१७ मा भएको निर्वाचनमा पुटिनले ८८ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका थिए ।
उनका प्रतिद्वन्द्वी निकोले खारिटोनोभले मात्र ४ प्रतिशत मत पाएका थिए ।
ग्रान्ड क्रेमलिन दरबार त्यही ठाउँ हो जहाँ रुसको जारवादी परिवारका तीन राजाहरू (अलेक्जेन्डर द्वितीय, अलेक्ज्याण्डर तृतीय र निकोलस द्वितीय) को राज्याभिषेक गरिएको थियो । पुटिनले सन् २००० मा पहिलो पटक राष्ट्रपतिको शपथ लिएका थिए । त्यसयता उनी सन् २००४, २०१२ र २०१८ मा पनि राष्ट्रपति भइसकेका छन् ।
रुसले मस्कोमा उपस्थित सबै देशका कूटनीतिज्ञहरूलाई सपथ ग्रहणका लागि निमन्त्रणा पठाएको छ। तर, अमेरिका, बेलायतलगायत युरोपका धेरै देशले सपथ ग्रहण कार्यक्रम बहिष्कार गर्ने घोषणा गरेका छन् ।
सपथ ग्रहण समारोहमा रूसको संघीय परिषद्का सदस्यहरू (सिनेटका सांसदहरू), राज्य डुमाका सदस्यहरू (तल्लो सदनका सांसदहरू), उच्च अदालतका न्यायाधीशहरू, विभिन्न देशका राजदूतहरू र कूटनीतिक निकायहरू उपस्थित हुने बताइएको छ ।
समारोह पछि, रूसी अर्थोडक्स चर्चका कुलपति क्याथेड्रल चर्चमा प्रार्थनामा राष्ट्रपतिसँग सामेल हुन्छन् । उनीहरुले राष्ट्रपतिलाई देशका जनताले विश्वास गरेको बताउँछन् । साथै उहाँको दिर्घायुको कामना । यो अभ्यास १४९८ देखि गरिदै आएको छ ।
शपथ ग्रहण गर्दा प्रयोग हुने संविधानको प्रतिलिपि विशेष मानिन्छ । यसको आवरण रातो रङको हुन्छ । यसमा सुनौलो रङमा ‘कन्स्टिट्यूशन अफ रुस’ लेखिएको छ । यसबाहेक रुसी ‘कोट अफ आर्म्स’ को तस्विर चाँदीको रंगमा बनाइएको छ । यो संविधानको प्रतिलिपि राष्ट्रपतिको पुस्तकालयमा राखिएको छ । चेन अफ अफिस राष्ट्रपतिको प्रतीक हो । बीचमा, ‘अर्डर फर मेरिट टु द फादरल्याण्ड’ को रातो क्रस छ । ‘लाभ, सम्मान र महिमा’ क्रसको पछाडि सर्कलमा लेखिएको छ । राष्ट्रपतिले संविधानको प्रतिलिपिमा हात राखेर शपथ ग्रहण गर्छन् ।
रुसी संसदका दुवै सदनका सभामुख र संवैधानिक अदालतका राष्ट्रपति शपथका लागि मञ्चमा उपस्थित छन् ।
रुसका नयाँ राष्ट्रपतिले आफ्नो दाहिने हात संविधानको प्रतिलिपिमा राखेर पद तथा गोपनीयताको शपथ ग्रहण गर्छन्। यसपछि संवैधानिक अदालतले राष्ट्रपतिलाई पदको श्रृङ्खला प्रदान गरी राष्ट्रपतिको सपथ पूर्ण भएको घोषणा गर्छ । क्रेमलिन दरबारमा राष्ट्रिय गान बजाइन्छ। यस अवधिमा राष्ट्रपति भवनको गुम्बजमा ‘रशियन स्ट्यान्डर्ड अफ द प्रेसिडेन्ट’ को झण्डा फहराइन्छ ।
त्यसपछि नवनिर्वाचित राष्ट्रपतिले मन्तव्य दिनेछन् । त्यसपछि राष्ट्रपतिको सम्मानमा २१ तोपको सलामी दिइन्छ । समारोह क्याथेड्रल स्क्वायरमा समाप्त हुन्छ। यहाँ राष्ट्रपतिले रूसी सेनाको कमाण्डर-इन-चीफको रूपमा रेजिमेन्टको निरीक्षण गर्छन् ।
रुसको संविधानअनुसार कुनै पनि व्यक्ति लगातार दुई कार्यकालभन्दा बढी राष्ट्रपति बन्न पाउँदैन । जसका कारण मे ८, २००८ मा पुटिनले पूर्वप्रधानमन्त्री दिमित्री मेदवेदेवलाई रुसको राष्ट्रपति बनाएर स्वयम् प्रधानमन्त्री बनेका थिए । नोभेम्बर २००८ मा, दिमित्रीले राष्ट्रपतिको कार्यकाल ४ बाट ६ वर्षमा बढाउन संविधान संशोधन गरेका थिए ।
यसपछि सन् २०१२ मा पुटिन फेरि रुसको राष्ट्रपति बने । उनले निरन्तर राष्ट्रवादको प्रवद्र्धन गर्दै देशका जनतालाई सोभियत संघको प्रतिष्ठा पुन: प्राप्त गर्ने सपना देखाए । २०१४ मा, पुटिनले क्रिमियामा आक्रमण गरे र यसलाई रूसमा गाभे । जनवरी २०२० मा, पुटिनले संवैधानिक संशोधन मार्फत दुई कार्यकालको राष्ट्रपतिको सीमा समाप्त गरे । यसलाई सही प्रमाणित गर्न रुसमा जनमत संग्रह पनि गरिएको थियो । करिब ६० प्रतिशत मतदाताले यसमा भाग लिएका थिए जसमा ७६ प्रतिशतले पुटिनको निर्णयलाई समर्थन गरेका थिए । योसँगै पुटिनलाई सन् २०३६ सम्म राष्ट्रपति बन्ने बाटो खुलेको छ । यससँगै पुटिनले सोभियत संघमा झण्डै तीन दशक शासन गरेका स्टालिनलाई उछिनेछन् ।
फोर्ब्सका अनुसार भ्लादिमिर पुटिन सन् २०१३ देखि २०१६ सम्म लगातार चार पटक विश्वको सबैभन्दा शक्तिशाली व्यक्ति घोषित भएका थिए । भ्लादिमिर पुटिन रुसको सबैभन्दा धनी व्यक्ति मानिन्छन् ।
