काठमाडौं: नेपालबाट विदेशमा उच्च शिक्षा अध्ययनको लागि वैदेशिक अध्ययन अनुमतिपत्र (एनओसी) लिने विद्यार्थीको संख्या वर्षेनि बढ्दै गएको पाइएको छ। २०७१ सालसम्म हजारको संख्यामा एनओसी लिने गरेकोमा पछिल्लो समय लाखौँ विद्यार्थीहरूले एनओसी लिएका छन्।

प्रमुख तथ्यांकहरू

प्रमुख गन्तव्य देशहरू

अध्ययन पूरा गरेपछि फर्किने संख्या कम

महालेखापरीक्षकको कार्यालयको ६१औँ वार्षिक प्रतिवेदनमा वैदेशिक अध्ययन पूरा गरी न्यून सङ्ख्यामा मात्र विद्यार्थी नेपाल फर्केको उल्लेख छ। विगत ३ वर्षमा २ लाख २५ हजार ७७० विद्यार्थीलाई एनओसी जारी गरिएको थियो।

विदेशिने प्रमुख कारणहरू

विद्यार्थीहरूले नेपालमा रोजगारलगायत अन्य अवसर नपाएकाले विदेशिने गरेका छन्। शिक्षाविद् प्राडा केदारभक्त माथेमा पछिल्लो समय विद्यार्थी उच्च शिक्षाका लागि विदेशिनुमा धेरै कारण रहेको बताउँछन्। उनका अनुसार नेपालमा रोजगार नपाइने, लगानीको कमी, शैक्षिक क्यालेण्डर लागू नहुनु लगायतका समस्याहरूले विद्यार्थी विदेशिने गरेका हुन्।

महालेखापरीक्षकको सुझाव

महालेखापरीक्षकको कार्यालयले जनशक्ति स्वदेशमै उत्पादन गर्नुपर्नेमा जोड दिएको छ। प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘विश्व बजारमा अवसर प्राप्त गर्ने पाठ्यक्रम एवं शिक्षाको विकास गरी मुलुकको शैक्षिक व्यवस्थालाई प्रभावकारी बनाउन एवं प्रतिभा पलायन हुन नदिने गरी राज्यले नीतिगत रूपमा सम्बोधन गर्नुपर्दछ।’

निष्कर्ष

नेपालबाट विदेशमा उच्च शिक्षा अध्ययनको लागि जाने विद्यार्थीको संख्या वर्षेनि बढ्दै गएको छ। सरकारले जनशक्ति स्वदेशमै उत्पादन गर्ने व्यवस्था मिलाउनुपर्ने सुझाव महालेखापरीक्षकको कार्यालयले दिएको छ। यसले नेपालमा रोजगारका अवसर बढाउने र प्रतिभा पलायन रोक्ने लक्ष्य राखेको छ।