नेपालमा गत जेठ २८ गतेदेखि यस वर्षको मनसुन भित्रिएको थियो। नेपालको पूर्वी क्षेत्र हुँदै अहिले मनसुन देशभर सक्रिय छ। आगामी आइतबारसम्म भारी वर्षा हुने भएकाले सावधानी अपनाउन विज्ञहरूले आग्रह गरेका छन्।
मुख्य बुँदाहरू:
- वर्षा र जोखिम:
- आगामी दिनमा सीमित क्षेत्रमा मात्रै वर्षा हुने भएकाले जलवायु तथा मौसम विज्ञान विभागले बढी वर्षा हुने भनेर जोखिम किटान गरेका ठाउँमा विशेष सतर्कता अपनाउनुपर्ने जलवायु विज्ञ डा. धर्म उप्रेतीले बताए।
- साउन, भदौ, र असोजमा भारी वर्षा हुने हुँदा संघ, प्रदेश, र स्थानीय सरकारले समयमा नै ध्यान दिनुपर्ने बताए।
- मनसुनको क्षति:
- मनसुन भित्रिएको २५ दिनमा ४५ जनाले ज्यान गुमाएका छन् भने ८ करोड २० लाखभन्दा बढीको हानी नोक्सानी भएको छ।
- ४६ वटा भौतिक संरचनाहरू बाढी र पहिरोका कारण ध्वस्त भएका छन्।
- २५९ पशुचौपाया मरेका छन् र ४ सय वटा जलवायुजन्य घटनाहरू (बाढी, पहिरो, डुबान, चट्याङ) भएका छन्।
- आगामी तीन महिनामा जोखिम:
- विज्ञ उप्रेतीले असारमा औसतभन्दा कम पानी पर्दाको क्षति ठुलो भइसकेको भन्दै आगामी तीन महिनामा नेपालले व्यहोर्नुपर्ने क्षतिको भार नेपालले व्यहोर्न नसक्ने बताए।
- नदी किनारमा भएका बस्तीहरू, भौतिक संरचना, विद्युतीय संरचना, विद्यालय, लिएर खानेपानी, कृषि सबैमा विपद्को प्रभाव बढेको उनले बताए।
- मनसुनको न्यूनचापीय रेखा नेपालमा रहेकाले यस समय भारी वर्षा हुने बताए।
- सावधानीका उपाय:
- भारी वर्षा हुने क्षेत्रहरूमा विशेष सतर्कता अपनाउन सुझाव।
- तराई र सहरी क्षेत्रमा बाढी आउने र डुबान पर्ने सम्भावना।
- क्षेत्रलाई निर्धारण गरी पूर्वसूचना प्रणाली बनाउन सुझाव।
- भौतिक संरचना जलवायुमैत्री बनाउनु पर्छ:
- निर्माण क्षेत्रले आगामी दिनमा जलवायुमैत्री भौतिक संरचना निर्माण नगर्ने हो भने विपद्को क्षति झनै धेरै बढ्ने।
- नदी किनारमा बनाइएका संरचनाहरू दीर्घकालीन रूपमा सोचेर बनाउनुपर्ने।
- बाढी, पहिरोको जोखिम भएका ठाउँमा तत्काललाई काम रोक्नुपर्ने।
निष्कर्ष:
नेपालमा मनसुन सुरु भएपछि भारी वर्षा र बाढी-पहिरोका कारण ठुलो क्षति भएको छ। आगामी दिनमा अझै बढी सावधानी अपनाउनुपर्ने र जलवायुमैत्री संरचना निर्माणमा ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता रहेको छ। सरकार र सम्बन्धित निकायहरूले समयमा नै सतर्कता अपनाउनुपर्ने र विपद्पूर्व नै संभावित क्षेत्रको पहिचान गरी स्थानीयहरूलाई सचेत गराउनुपर्ने विज्ञहरूले सुझाएका छन्।
